Waarom dit belangrijk is
Zonder dit onderscheid is elke waarneming kwetsbaar voor projectie. Met dit onderscheid wordt velddynamiek stabiel, overdraagbaar en toetsbaar.
Dit maakt het I·V·O-model bruikbaar in praktijk én onderzoek.
De vraag die gesteld moet worden
Elke theorie over synchroniciteit en velddynamiek moet één vraag beantwoorden:
Hoe onderscheid je een "echt" veldsignaal van confirmation bias?
Dit is geen kritiek op het model — het is de lakmoesproef. Zonder helder antwoord blijft elk signaal subjectief. Met een helder antwoord wordt het observeerbaar.
1. Veldsignalen zijn pre-verbaal
Confirmation bias is interpretatie. Het is een mentaal proces dat pas ontstaat nadat je iets hebt waargenomen. Je ziet iets, je denkt erover na, en je past het in je bestaande kader.
Een veldsignaal is iets anders. Het is micro-fysiek:
- Een verandering in adem
- Een verschuiving in timing
- Een breuk in ritme
- Een microspanning in het lichaam
- Non-lokale synchroniciteit
- Patroonherhaling zonder aanleiding
- Faseverschuiving in een ruimte of gesprek
In de I·V·O-structuur:
- Microspanning → signaal van O (het veld reageert)
- Fasebreuk → signaal van V (richting verschuift)
- Adem-timing → koppeling tussen I en O (intentie raakt het veld)
Dit zijn geen gedachten. Dit zijn waarnemingen — registraties van het systeem vóórdat het brein er een verhaal van maakt.
2. Veldsignalen zijn herhaalbaar
Confirmation bias varieert per persoon. Jouw bias is niet mijn bias. Wat jij "ziet" in een patroon is gekleurd door jouw geschiedenis, verwachtingen en verlangens.
Veldsignalen werken anders.
Je kunt ze herkennen bij iedereen, altijd.
De signalen in dit archief zijn niet uniek voor één waarnemer. Ze zijn universeel herkenbaar voor iedereen die leert kijken zonder te interpreteren. Ritme, timing, faseverschuiving, synchroniciteit — deze fenomenen zijn observeerbaar, niet subjectief.
3. Veldsignalen ontstaan vóór gedrag
Dit is het cruciale onderscheid.
Confirmation bias ontstaat ná een gedachte. Je hebt een overtuiging, en je zoekt bewijs dat die overtuiging bevestigt. De gedachte komt eerst, de "bevestiging" volgt.
Een veldsignaal werkt omgekeerd.
Het signaal verschijnt eerder dan de gedachte.
Je lichaam reageert. Je adem verandert. De timing klopt. En pas daarna — soms seconden, soms minuten later — begrijp je wat er gebeurde. Het signaal gaat vooraf aan de interpretatie.
4. Veldsignalen werken tussen systemen
Confirmation bias werkt binnen één brein. Het is een intern proces van filteren en selecteren.
Veldsignalen zijn dynamisch en relationeel.
Ze ontstaan tussen mensen. Tussen systemen. Ze zijn een vorm van partiële verstrengeling — een resonantie die niet beperkt blijft tot één waarnemer.
Wanneer twee mensen tegelijk dezelfde verschuiving voelen, wanneer een bericht binnenkomt op exact het moment van een intern besluit, wanneer een ruimte van sfeer verandert zonder dat iemand iets zegt — dan is dat geen individuele bias.
Dat is velddynamiek.
Samenvatting: het onderscheid
| Veldsignaal | Confirmation bias |
|---|---|
| Pre-verbaal | Post-gedachte |
| Micro-fysiek (adem, timing, ritme) | Mentale interpretatie |
| Herhaalbaar bij iedereen | Varieert per persoon |
| Ontstaat vóór gedrag | Ontstaat ná gedachte |
| Werkt tussen systemen | Werkt binnen één brein |
Een voorbeeld uit de praktijk
Twee mensen zitten aan tafel. Er wordt nog niets gezegd.
Één van beiden vertraagt subtiel in ademhaling.
De ander trekt microspanning rond de kaak.
Pas 20 seconden later volgt het gedrag dat zichtbaar wordt als "frictie".
Het veldsignaal was er eerder.
Het gedrag is de echo.
Implicatie voor het model
Dit onderscheid maakt veldsignalen observeerbaar en — in principe — meetbaar.
Niet door ze te reduceren tot data, maar door ze te herkennen als wat ze zijn: fenomenen die buiten het domein van interpretatie vallen.
Een veldsignaal vraagt niet om geloof. Het vraagt om waarneming.
Wie leert kijken zonder te interpreteren, ziet het veld bewegen.